Vaak hebben mensen het over de legalisering van prostitutie in Nederland, die volgens hun in 2000 gelegaliseerd is. En ondanks het feit dat ik dat soms ook stel, om heen verwarring te veroorzaken voor mijn lezers, is dat niet helemaal waar. Sterker nog, het enige wat er gebeurd is in 2000, is dat het bordeelverbod is opgeheven. Want zelfs voor het jaar 2000, toen bordelen dus officieel nog niet legaal waren, was prostitutie dat wel al. Als je namelijk dieper de boeken in duikt, kom je er namelijk achter dat prostitutie al meer dan 200 jaar legaal is in Nederland.

Dus laten we een beetje de geschiedenis induiken om te zien waar het allemaal begon. Als we naar de geschiedenis kijken, leren we dat prostitutie in Nederland al eeuwen legaal was, totdat het in 1570 illegaal werd. Maar toen de Fransen in 1811 Nederland veroverde, vervingen zij dat met nieuwe wetgeving die prostitutie niet meer illegaal maakte, maar wel streng bordelen reguleerde.
Nadat de Fransen dit land verlieten in 1813, was Nederland verdeeld over hoe verder te gaan. Sommige steden besloten om het Franse model voort te zetten, andere steden besloten het op hun eigen manier te doen. Maar prostitutie zelf was sindsdien legaal.

In 1889 introduceerde steeds meer steden een bordeelverbod, wat uiteindelijk in 1911 leidde tot een landelijk bordeelverbod. En ondanks het feit dat er een bordeelverbod was, sloten de meeste steden hun ogen daarvoor, en tegen de jaren '70 bekende steden openlijk dat ze het gedoogden op plekken waar zij dat toelieten, omdat het 'nodig' was.
In 1981 waren er diverse initiatieven om het bordeelverbod op te heffen. Want ondanks het feit dat prostitutie zelf niet illegaal was, zou het de prostituees wel helpen als ze een veilige werkplek hadden die legaal en gecontroleerd werd door de overheid. Uiteindelijk werd in 2000 het bordeelverbod opgeheven en waren bordelen sindsdien legaal, terwijl prostitutie dat al was sinds 1811.

Mensen zeggen vaak dus dat prostitutie gelegaliseerd werd met het opheffen van het bordeelverbod in 2000. Maar dat is dus niet waar. Prostitutie is al meer dan 200 jaar legaal in Nederland, maar werd na het opheffen van het bordeelverbod slechts gereguleerd. Het idee achter het opheffen van het bordeelverbod was vrij simpel. Prostitutie vindt toch wel plaats of je dat nu wilt of niet. Dus je kunt net doen of het niet bestaat, en je hoofd er van weg draaien, maar dat betekent alleen maar dat je je ogen sluit voor de misstanden die er plaats vinden. Of, je kunt het toestaan dat het gebeurt, het proberen te reguleren, en dan heb je tenminste nog enige controle over wat er gebeurd en dan kun je ook de sekswerkers beter beschermen omdat ze zich niet hoeven te verbergen voor autoriteiten.

Ik moet dan ook altijd een beetje lachen als ik weer iemand zie schrijven dat de legalisering van prostitutie in 2000 in Nederland gefaald zou hebben. Want voor die tijd was prostitutie ook al legaal, wat betekent dat die mensen niet eens weten waar ze het over hebben. Het enige wat namelijk destijds gelegaliseerd werd, waren de bordelen en niet de prostitutie zelf die al sinds 1811 legaal was. En denk er maar eens over na, wat zou nu een betere situatie zijn voor sekswerkers of een slachtoffer van mensenhandel? Eentje waarin zij op straat moeten werken, in de kou, onder onveilige omstandigheden? Of eentje waarin men veilig binnen kan werken, zelfs een alarmknop hebben voor de politie en waar hulpverleners slachtoffers kunnen bereiken? Maar nog belangrijker: een plek waar iedereen weet dat het gebeurd, en de autoriteiten hen kunnen vinden.

Het goede aan het legaliseren van bordelen, is dat je weet waar het nu gebeurt, dus heb je er ook enige controle op en zicht over. Politie kan binnen komen om dingen te controleren, en prostituees en hun klanten hoeven niet weg te rennen omdat het illegaal zou zijn. Kortom, als er problemen zijn omtrent misstanden, zoals dwang en mensenhandel, dan kun je er sneller achter komen omdat de branche legaal en daardoor zichtbaar is, in tegenstelling tot wanneer het illegaal en daardoor uit het zicht gebeurd.

En recent heeft de Nederlandse overheid onderzoek gedaan over de situatie van sekswerkers in Nederland. De conclusie van dat rapport was, dat als er misstanden plaats vinden, dat die voornamelijk plaats zullen vinden in de illegale prostitutie (onvergunde prostitutie), en niet zozeer in de legale prostitutie. Kortom, blijkbaar heeft de legalisering van bordelen wel degelijk gewerkt en de veiligheid van sekswerkers verbeterd in de vergunde sector, en helpt het dus met het bestrijden van de misstanden. Maar, het onderzoek gaf ook aan dat sinds de opkomst van het internet en de sluiting van vergunde werkplekken (40% van de vergunde werkplekken zijn verdwenen sinds het bordeelverbod is opgeheven). een deel van de sekswerkers de illegale prostitutie in is gegaan omdat 40% van hun werkplekken verloren zijn gegaan, waardoor ze noodgedwongen zijn om in de illegale prostitutie te werken, waar volgens dit onderzoek juist méér kans is op misstanden. Dan vraag je je toch af waarom bijvoorbeeld Amsterdam vergunde bordelen sluit, terwijl volgens de overheid dat juist een veiligere plek voor sekswerkers is dan in de illegale prostitutie.

Kortom, de legalisering van prostitutie en bordelen verbeterd dus wel de veiligheid van sekswerkers. Het is inderdaad niet perfect, maar er bestaat ook niet zoiets als een perfect wereld zonder misstanden. Er is geen branche in de wereld zonder misdaden, en prostitutie is daar dus ook geen uitzondering op. Echter, door het bordeelverbod op te heffen, is er wel beter zicht gekomen op de industrie, waardoor misstanden zijn afgenomen en de veiligheid voor sekswerkers is toegenomen. Wellicht is dit dan ook de reden dat de onderzoekers van dit rapport bijvoorbeeld geen enkele signalen of verhalen opvingen van minderjarigen of illegale prostituees (prostituees die niet de juiste papieren hebben) in de legale prostitutie,

Dus nee, prostitutie werd niet in 2000 gelegaliseerd, dat gebeurde al in 1811. Het was het bordeelverbod dat werd opgeheven in 2000, wat ertoe heeft geleid dat sekswerkers onder veiligere omstandigheden kunnen werken. Geen minderjarigen, geen vrouwen die daar niet thuis horen, en misstanden vinden eerder plaats elders dan in de vergunde sector. Maar prostitutie en bordelen legaliseren is niet voldoende, want ondanks dat het legaal is in Nederland, accepteert de samenleving sekswerk veelal nog steeds niet als normaal beroep, in tegenstelling tot wat veel mensen zullen denken. Op papier is het wellicht normaal, maar in realiteit worden we nog steeds als crimineel behandeld als het aankomt op financiële dienstverlening bij banken bijv., bij het vinden van huisvesting en met wetgeving.

Ja, de legalisering van bordelen heeft een veiligere omgeving gecreëerd voor sekswerkers, en het heeft dus misstanden gereduceerd, maar sekswerkers zijn nog steeds kwetsbaar voor mensenhandel, zolang de samenleving hen anders behandeld en niet wil helpen, wat mensenhandelaren weer als kans zien om die taak op zich te nemen om sekswerkers uit te kunnen buiten. De legalisering van prostitutie en bordelen is slechts de eerste stap in het verbeteren van de positie van sekswerkers en het bestrijden van de misstanden, de volgende stap is om sekswerk als werk te accepteren door het stigma weg te halen, zodat sekswerkers niet meer afhankelijk zijn van mensenhandelaren om hun beroep uit te kunnen oefenen. Dus Nederland heeft nog steeds één stap te gaan na de legalisering, en dat is het normaliseren van sekswerkers voor de samenleving als een normaal beroep.

Origineel gepost op Behind the Red Light District
Auteur: Felicia Anna
Vertaling: Mark van der Beer