Vandaag was er een geweldig artikel van Asha ten Broeke in de Volkskrant over slachtoffers en de waarheid over hun beweringen. Laat me eerst even voorop stellen dat noch ik, nog iemand anders denk ik, twijfelt over het bestaan van mensenhandel, uitbuiting of gedwongen prostitutie.
Maar ik ken ook een andere kant. Meiden die zulke verhalen gebruiken voor andere doeleinden. Meiden die niet echte slachtoffers waren, die niet uitgebuit werden, of gedwongen werden tot prostitutie, maar dit wel beweerden voor hun eigen redenen.

Eén van hen was één van m'n beste vriendinnen. Een Bulgaarse meid, we hebben een jaar lang samen gewoond, en ze was de enige meid die werkte op de Wallen die ik helemaal vertrouwde om met alles over haar te kunnen praten. En dat was wederzijds, zoals ik haar vertrouwde, vertrouwde zij mij.
Ze kwam hier in 2008 om in de prostitutie te werken. Uit armoede? Niet echt, haar ouders kochten voor haar een appartement en een auto voor haar 18e verjaardag. Tot zo ver dus de armoede. Eerlijk gezegd snap ik ook niet helemaal waarom ze voor dit beroep koos, aangezien ze het niet voor het geld hoefde te doen. Maar ik denk dat sommige mensen gewoon nooit genoeg van iets kunnen hebben.

Ze had aan haar familie vertelt dat ze in Italië in een restaurant werkte. Eén keer in de zo veel tijd ging ze dan ook naar Italië toe, huurde ze kort even een appartement, maakte wat foto's voor op Facebook, en soms kwam haar broer haar daar bezoeken, om de schijn op te houden dat ze daar woonde en werkte.
Haar vriendje heeft haar beroepskeuze nooit echt geaccepteerd. En na een paar jaar trok hij het waarschijnlijk niet meer, en wou hij dat ze zou stoppen met werken. Sterker nog, als ze niet zou stoppen met prostitutie, dreigde hij de relatie voorgoed te beëindigen.

Dus besloot ze in 2012 te stoppen en terug naar huis te gaan met haar vriend. Een maand later was ze echter alweer terug in Amsterdam. Ze zei tegen haar vriendje dat ze mij een bezoekje kwam brengen, maar in realiteit kwam ze om terug de prostitutie in te gaan. Ik had toen net met mijn vriend en we woonde net een paar weken met hem samen, toen ze bij ons in kwam wonen totdat ze weer een appartement voor zichzelf had gevonden. Samen met mijn vriend waren we getuige van wat er volgde.
Want dit stiekeme gedoe achter de rug van haar vriend om duurde niet land, want een paar weken later kwam hij erachter dat ze weer in de prostitutie aan het werk was. Ze kregen ruzie erover, en gingen uiteindelijk uit elkaar. Waarom? Omdat ze de prostitutie boven haar vriendje verkoos. Tot zo ver dus de bewering dat niemand voor prostitutie zou kiezen als ze een andere keus hadden dus.

Wat later ging ze weer even terug naar Bulgarije. En toen werd het link. Want op een dag liet ze daar haar laptop open staan, en stuurde iemand haar een chat berichtje, een vriendin van haar op de Wallen. Haar broer zag het berichtje, en besloot wat terug te sturen, en kwam toen achter de waarheid: ze werkte in de prostitutie in Amsterdam.
Nu zat ze in een lastige situatie. Haar leugentje dat ze woonde en werkte in Italië was uiteen aan het vallen, en ze moest snel iets nieuws bedenken. Dus besloot ze toe te geven dat ze in de prostitutie in Amsterdam werkte. Maar omdat ze bang was dat haar ouders en haar broer haar zouden veroordelen hiervoor, besloot ze haar ex-vriend hiervan de schuld te geven. Hij zou haar hebben gedwongen om dit te doen, beweerde ze tegen hen.

Het is makkelijker om de slachtofferrol te spelen, dan om de waarheid toe te geven die veel mensen niet zullen accepteren. Als je beweert een slachtoffer te zijn dan ontvang je van iedereen veel liefde en steun, als je de waarheid vertelt dat je zelf voor dit beroep koos, dan veroordelen mensen je op je keuze voor dit beroep en wordt je vaak buitengesloten, ook door familie en vrienden.
Feit is dat het stigma op sekswerk ervoor zorgt dat meiden liegen over de waarheid. Niet de 'waarheid' dat ze gedwongen werden tot prostitutie. Maar de waarheid dat ze er zelf voor kozen. Dat is een lastigere waarheid voor mensen om te accepteren dan het idee dat iemand slachtoffer is geworden, en dat zorgt ervoor dat de slachtofferrol spelen beloond wordt met liefde en steun, terwijl de waarheid dat je zelf voor de prostitutie koos ertoe leidt dat mensen je uit je familie en vriendenkring verbannen.

Natuurlijk is niet ieder slachtoffer een leugenaar, en dat is ook niet wat ik hier wil beweren. Er zijn genoeg slachtoffers die echt slachtoffer waren van dwangarbeid en uitbuiting in de prostitutie. Dat komt absoluut voor. Maar wees je er wel van bewust dat niet iedereen die beweert een slachtoffer te zijn ook écht een slachtoffer is. Vaak is het makkelijker om te beweren dat je een slachtoffer was, dan te vertellen dat je er zelf voor koos.
Ik zag niet dat alle verhalen over mensenhandel leugens zijn. Ik zeg alleen maar dat mensen wellicht iets kritischer moeten kijken naar de verhalen die we horen over mensenhandel, en best wat kritischer mogen kijken naar wat slachtoffers beweren.

Dit klinkt misschien hard, en het moet vast vreselijk zijn voor een echt slachtoffer dat men soms aan je verhaal twijfelt, alleen maar omdat er meiden zijn die een nep verhaal ophangen om het stigma te ontwijken. Maar helaas kunnen we er niet zo maar vanuit gaan dat wat een zelfverklaard slachtoffer beweert ook altijd 'de waarheid' is. Kijk eens wat beter naar het verhaal, wees iets kritischer. Het zou niet de eerste keer zijn dat een slachtoffer achteraf gelogen blijkt te hebben, of dat nu voor financieel gewin is zoals Somaly Mam en Maria Mosterd deden, of simpelweg om het stigma van sekswerk te ontwijken zoals mijn Bulgaarse vriendin deed.

Wellicht dat als er niet zo'n groot stigma op sekswerk lag, dat mijn Bulgaarse vriendin gewoon de waarheid had kunnen zeggen, in plaats van haar ex-vriend te beschuldigen dat hij haar zou hebben 'gedwongen', terwijl het eigenlijk andersom was. Wellicht dat als er niet zo'n stigma op sekswerk lag, dat er minder reden zou zijn voor sekswerkers om valse beweringen te maken dat ze slachtoffer zouden zijn geweest van mensenhandel, waardoor politie en justitie minder tijd aan hun hoeven te besteden en meer tijd kunnen besteden aan de echte slachtoffers.

Dit is weer zo'n voorbeeld van hoe het stigma op sekswerk bepaald niet helpt in de strijd tegen mensenhandel. Meiden die valse beweringen maken slachtoffer te zijn geweest vanwege het stigma, maakt het alleen maar moeilijker en ondoorzichtiger om de echte slachtoffers te vinden. Dit verhaal is daar slechts één voorbeeld van, maar ik ken meer meiden die exact hetzelfde hebben gedaan om te voorkomen dat ze gediscrimineerd zouden worden om hun beroepskeuze. Ik ken zelfs een paar jongens die hiervoor in de gevangenis zijn beland, alleen maar omdat hun (ex-)vriendinnetjes valse beweringen over hun deden.

We moeten de échte slachtoffers helpen, maar het stigma op sekswerk zorgt ervoor dat sommige sekswerkers valse beweringen maken dat ze ook slachtoffer zouden zijn geweest alleen maar om aan de gevolgen van het stigma te ontsnappen. Dit vertroebelt de kijk op de echte problemen van mensenhandel, en maakt het alleen maar moeilijker om de echte slachtoffers te vinden, wanneer er tijd wordt besteed aan zogenaamde 'fake' slachtoffers die aan het stigma proberen te ontsnappen.

Origineel gepost op Behind the Red Light District
Auteur: Felicia Anna
Vertaling: Mark van der Beer