Afgelopen week presenteerde de Nationaal Rapporteur Mensenhandel schokkende cijfers. Volgens de Nationaal Rapporteur is het aantal slachtoffers van mensenhandel zelfs nog hoger dan ze dachten, geschat wordt 6,250 slachtoffers. Maar wat de meeste media en mensen niet meekregen was het feit dat het aantal meldingen van mogelijke slachtoffers het laagste cijfer in jaren was, en dat de schattingen onbetrouwbaar zijn.

Schattingen gebasseerd op onbetrouwbare cijfers
Om maar te beginnen, het geschat aantal slachtoffers van mensenhandel in Nederland is 6,250 volgens de Nationaal Rapporteur. Die cijfers zijn uiterst twijfelachtig, aangezien ze gebasseerd zijn op onbetrouwbare cijfers, en schattingen basseren op onbetrouwbare cijfers is niet echt betrouwbaar. Grappig genoeg noemt de Nationaal Rapporteur zelf de schattingen juist wel betrouwbaar, maar ja, wie zou dat niet zeggen over zijn of haar eigen schattingen?

Fouten in het aantal gemelde slachtoffers
De schattingen zijn gebasseerd op meldingen. Niet meldingen van het aantal slachtoffers, zoals men vaak denkt. Nee, ze zijn gebaseerd op het aantal mensen waarvan men 'vermoedens' heeft dat ze wellicht slachtoffer zouden kunnen zijn. Kortom, we weten helemaal niet of het wel echt slachtoffers zijn of niet, het is puur gebasseer op losse speculaties. Geen enkel bewijs, concrete aanwijzing of zelfs maar concrete vermoedens zijn nodig. Nee, slechts de 'geringste' vermoedens zijn al voldoende en worden gebruikt om het aantal 'mogelijke' slachtoffers omhoog te krikken. Kortom, het aantal 'mogelijke' slachtoffers is per definitie niet betrouwbaar, aangezien ze op niets meer gebasseerd zijn dan wat andere mensen 'denken'.

Bewijs van onbetrouwbare meldingen uit het verleden
En ik roep niet zomaar dat het aantal meldingen van 'mogelijke' slachtoffers onbetrouwbaar is. Nee, ik heb er ook bewijs van dat dit in het verleden op grote schaal voorkwam. Bijvoorbeeld in 2012, toen de Nationaal Rapporteur een record aantal mogelijke slachtoffers meldde. Volgens de Nationaal Rapporteur slechts 'het topje van de ijsberg'. In totaal werden er toen 1,711 mogelijke slachtoffers aangemeld. Een groot deel van die meldingen kwamen uit de prostitutie, in totaal 1,216 meldingen.

Dit jaar echter moest de Nationaal Rapporteur toegeven in haar rapport dat deze cijfers incorrect waren. Het aantal mogelijke slachtoffers uit 2012 werd daarom bijgesteld naar 1,256 mogelijke slachtoffers, in plaats van 1,711. Een klein foutje waarbij 424 mensen 'per ongeluk' werden aangezien voor slachtoffers. En grappig genoeg toevallig allemaal uit de prostitutie. Wat betekent dat het aantal mogelijke slachtoffers in de prostitutie in 2012 niet 1,216 was, maar 792.

Onschuldige sekswerkers aanmelden als slachtoffers
In de afgelopen 5 jaar zijn er in totaal 1,314 sekswerkers ontetrecht aangemeld als mogelijke slachtoffer van mensenhandel. Dat is 19% van alle meldingen in de afgelopen 5 jaar, en bijna een derde van alle 'mogelijke' slachtoffers in de prostitutie. Al die onterechte meldingen waren migranten sekswerkers, en in het nieuwste rapport legt de Nationaal Rapporteur uit hoe ze zo'n grote fout heeft kunnen maken.

Migratie werd gezien als mensenhandel
Kortgezegd kwam het er op neer dat migratie werd gezien als mensenhandel als het sekswerkers betrof. Sterker nog, de Nationaal Rapporteur mensenhandel schreef zelfs enkele jaren geleden nog een artikel, waarin ze stelde dat sekswerkers die niet werden uitgebuit of gedwongen toch mee geteld moesten worden als slachtoffers van mensenhandel, als ze hulp hadden ontvangen bij de migratie. De Nationaal Rapporteur riep rechters zelfs op om dit ook te handhaven in de rechtspraak, en kwam met cijfers van het aantal veroordelingen van mensen die alleen sekswerkers geholpen hadden bij de migratie, en het aantal mensen wat vrijgesproken hiervoor waren, omdat de rechter beslist had dat een sekswerker alleen maar helpen te migreren geen mensenhandel was, omdat er geen sprake was van dwang of uitbuiting.

Hoge Raad oordeelde dat migratie geen mensenhandel is
Dit veranderde allemaal in de zomer van 2016, toen de Hoge Raad oordeelde dat een sekswerker helpen te migreren helemaal geen mensenhandel was. Onmiddelijk veranderde dit een hoop dingen, aangezien de Koninklijke Marrechaussee op vliegvelden juist geinstrueerd waren om sekswerkers die wellicht hulp hadden ontvangen bij de migratie, massaal aan te melden als mogelijke slachtoffers van mensenhandel. Daar waren ze al sinds 2012 actief mee bezig, omdat het aantal meldingen van mogelijke slachtoffers in voorgaande jaren altijd erg laag was. Blijkbaar vond men dat maar moeilijk te geloven dat er zo weinig sekswerkers slachtoffer waren, en dus trainde men de KMar in het herkennen en registreren van sekswerkers die mogelijk hulp hadden ontvangen bij het migreren.

Excuus voor lage cijfers
Het resultaat is nu dat men dus niet meer migratie kan aanmelden als mensenhandel als het aankomt op sekswerkers, en dat daardoor de cijfers van mogelijke slachtoffers in 2016 veel lager ligt dan in voorgaande jaren. Sterker nog, de cijfers liggen meer in lijn met de periode toen ze migratie van sekswerkers nog niet massaal aanmelde als mensenhandel. Dit is helemaal goed zichtbaar als je alleen de cijfers bekijkt van het aantal meldingen uit de prostitutie van de afgelopen jaren. Dan pas zie je dat het aantal meldingen uit de prostitutie bijvoorbeeld eigenlijk nog nooit boven de 1,000 mogelijke slachtoffers is uitgekomen, maar dat toen ze migrerende sekswerkers gingen meetellen die plots omhoog schoot richting de 1,200 mogelijke slachtoffers. Nu is dat dus gecorrigeerd, en dus moesten ze met een excuus komen waarom de cijfers nu plots zo laag zijn, wat heeft geresulteerd in een schatting gebasseerd op deze vage vermoedens die niet bepaald betrouwbaar zijn, zoals je kunt lezen.

Het systeem werkt niet
Het hele systeem van 'vage' vermoedens van mensenhandel melden is eigenlijk ook helemaal geen goed systeem om een idee te krijgen van de omvang van mensenhandel, helemaal niet als het prostitutie betreft. Immers wordt er aangenomen dat iedere meldingen van een vaag vermoeden correct is. Of zelfs nog erger, dat al die vage vermoedens nog maar slechts een klein deel van de totale omvang is, zonder enige goede aanleiding daarvoor. Want er is letterlijk geen enkele reden om aan te nemen dat de omvang van mensenhandel zo groot is als het aantal vermoedens, laat staan dat het nog veel groter is.

Mensen zijn bevooroordeeld over prostitutie
Het grote probleem met het melden van mogelijke slachtoffers is het feit dat mensen vaak bevooroordeeld zijn als het aankomt op prostitutie. Vaak denken mensen al bij voorbaat dat de meeste vrouwen slachtoffer zijn van mensenhandel, en dit resulteert dus in onterechte meldingen van sekswerkers als mogelijke slachtoffers puur gebasseerd op vage onderbuikgevoelens, in plaats van enige goede aanleiding of bewijs. Het stigma van sekswerk als iets wat vrouwen nooit vrijwillig zouden doen versterkt het aantal meldingen van mogelijke slachtoffers, en resulteert dus in een incorrect beeld over mensenhandel in de prostitutie.

Echte cijfers liggen veel lager
En nee, ik zeg dit niet om dingen te bagataliseren. Ik heb goede redenen om aan te nemen dat het aantal mogelijke slachtoffers veel meer is dan het aantal daadwerkelijke slachtoffers. Want als je alleen al kijkt naar het aantal ingeschreven zaken van mensenhandel, dan komt dat niet eens in de buurt van het enorme aantal mogelijke slachtoffers wat ze melden. Ieder jaar worden er zo'n 250-300 mensenhandelzaken ingeschreven. Vergelijk dat eens met de 1,100 mogelijke slachtoffers die ze gemiddeld ieder jaar hebben gemeld in de afgelopen 10 jaar. Dan zie je dat er een enorm verschil tussen zit waarin iets niet klopt. En dan heb ik het nog niet eens over het aantal daadwerkelijke veroordelingen voor mensenhandel, die nog veel lager ligt, namelijk rond de 120 veroordelingen per jaar.

Onzichtbare slachtoffers die niemand kan vinden
Alles is gebasseerd op het idee dat slachtoffers bang zouden zijn, en daarom zelden tot nooit aangifte zouden zoen. Maar als dat waar zou zijn, zouden er ieder jaar 1,100 slachtoffers zijn, en over 10 jaar komt dat neer op 11,000 slachtoffers. En toch blijft het aantal zaken per jaar steken zo rond de 275 gemiddeld, wat zou betekeken dat in 10 jaar tijd slechts 2,750 gered zouden zijn. Als we dus de cijfers van de Nationaal Rapporteur moeten geloven, zouden er nu nog ruim 8,000 slachtoffers moeten zijn die nog nooit naar de politie zijn gestapt om aangifte te doen en dus nog steeds slachtoffer zijn, en dat vind ik wat moeilijk te geloven, helemaal gezien het feit dat het aantal meldingen omlaag gaat in plaats van omhoog. Het is net alsof iedereen achter een spook aan zit, waarvan iedereen overtuigd is dat die bestaat, en ze blijven er maar achteraan zitten maar ze kunnen hem nooit vinden. Nou, misschien is het wel zo, dat als je in 10 jaar tijd nog niks hebt kunnen vinden, dat het nooit bestaan heeft.

De rest van de ijsberg
Maar het grote probleem is dat mensen het maar moeilijk te accepteren vinden dat vrouwen vrijwillig kiezen voor prostitutie. Mensen hebben nog steeds moeite met het idee dat vrouwen zelf keuzes kunnen maken, en dat niet altijd de man de touwtjes in handen heeft. En blijkbaar vinden mensen het maar moeilijk te accepteren dat er vrouwen zijn die geen moeite hebben met seks, en zelf de macht hebben, in plaats van een man. Het is blijkbaar zo moeilijk te accepteren, dat wanneer de cijfers ze met de neus op de feiten drukken, ze denken dat ze iets gemist hebben, waardoor ze cijfers gaan manipuleren om de rest van het 'topje van de ijsberg' (die niet bestaat) te ontdekken. En dat is precies wat de Nationaal Rapporteur nu doet. Ze heeft geen enkele goede reden om aan te nemen dat het aantal slachtoffers groter is dan het aantal meldingen van mogelijke slachtoffers, maar omdat ze dat zelf maar moeilijk kunnen geloven, vermenigvuldigden ze de cijfers net zo lang tot ze op een cijfer uitkomen die aansluit bij hun eigen beeld daarvan.

Origineel gepost op Behind the Red Light District
Auteur: Felicia Anna
Vertaling: Mark van der Beer