Kennen jullie nog Svetlina van de TV show van 'Jojanneke in de Prostitutie'? Dat Bulgaarse meisje dat gedwongen werd door een pooier om tegen haar wil in de prostitutie te werken? Weten jullie nog hoe vreselijk ze het vond om dat werk te doen, toen ze vertelde hoe vernederend het was, en toen ze het werk 'haar lichaam verkopen' noemde? Het beeld wat we van Svetlina kregen was duidelijk, een meisje dat nooit de prostitutie in zou willen gaan, werd op brute wijze door een pooier gedwongen om dit werk te doen. De vraag kwam op of prostitutie wel een keuze kon zijn of niet. Gelukkig melde Jojanneke ons dat Svetlina 'achter de ramen stond'. God zij dank was zij nu dus bevrijd vanuit haar benarde situatie in de prostitutie, waardoor ze niet meer dit vreselijk beroep hoefde uit te voeren, toch?

Dat dacht je maar! Want dezelfde dame, Svetlina, blijkt nog altijd werkzaam te zijn op de Wallen in Amsterdam! En daarnaast blijk ze ook al eerder te hebben figureert in twee andere documentaires rond dezelfde periode, met ieder keer een iets ander verhaal. In de documentaire kwam ze nog over als een meisje dat compleet tegen haar wil in dit beroep belande waar ze niets mee te maken wilde hebben. Maar in 2012 zei ze in een documentaire van BNN nog dat ze in 2008 gedwongen begon te werken, maar dat ze inmiddels 'één van de weinigen' was die dit beroep zonder pooier deed.

En terwijl de documentaire van Jojanneke volop in productie was in de periode van 2013 en 2014, was Svetlina opnieuw te zien in een documentaire genaamd Red Light Convestations, waarin ze aangaf dat ze wel iets anders zou kunnen doen, maar het simpelweg niet wilt. Sterker nog, haar beroepskeuze lijkt niet goed te vallen bij haar moeder, maar dat weerhoudt haar er niet van de dingen te doen waar ze blij van wordt, aldus Svetlina. Ze kiest hier dus ineens heel bewust, en compleet vrijwillig voor dit beroep, ondanks de duidelijke afkeur van haar familie. Een heel ander beeld dus van wat we kregen uit de documentaire van Jojanneke.



Opeens is het niet meer het meisje die een hekel heeft aan prostitutie, zoals het beeld naar voren kwam bij de documentaire van Jojanneke, wat ze vernederend vond, en bestempelde als 'haar lichaam verkopen', maar blijkbaar doet ze het beroep nog steeds zelfs nadat ze gedwongen zou zijn geweest. En ze lijkt ook niet van plan om te stoppen met dit beroep, ondanks de afkeur van haar moeder, en ondanks het feit dat ze ook andere opties heeft, ze wilt simpelweg niets anders doen.
Het zou het gevolg kunnen zijn van de 'creatieve' montage die Jojanneke los liet op sekswerkers om hen neer te zetten als slachtoffers, en om klanten neer te zetten als de boosdoeners die zich geen moment zouden bekommeren om de dames. Maar als je gewoon kijkt naar de verschillende verhalen die Svetlina vertelt in haar diverse optredens, kun je niet alleen Jojanneke de schuld daarvan geven.

In 2012, tijdens haar optreden bij BNN, beweerde ze nog dat ze 4 jaar terug hier met een pooier heen kwam, wat dus zou betekenen dat dit in 2008 was. Terwijl ze een jaar later, in 2013, in een andere documentaire beweert dat ze twee of drie jaar geleden (dus in 2010-2011) nog op de straat zou hebben geleefd in Bulgarije. Hoe kan dezelfde persoon nu op twee plekken tegelijk zijn? Het ene moment zou ze al vanaf 2008 in Nederland zijn, en het andere moment zou ze rond 2010-2011 nog in de straten in Bulgarije hebben rond gezworven. Maar nog interessanter is het feit dat ze in de ene documentaire sekswerk bestempelt als vernederend, en ziet als 'haar lichaam verkopen', terwijl ze in een andere documentaire zichzelf ineens 'gelukkig' noemt, niet van baan wilt wisselen, en blij is met haar keuze voor dit beroep. Hoe rijm je dit met elkaar? Ze noemt daarnaast haar klanten ook aardig, grappig, en mist ze soms zelfs als ze haar klanten enige tijd niet gezien heeft.

Hoe rijm je deze dingen met elkaar, als je de TV documentaire van Jojanneke hebt gezien? In de documentaire van Jojanneke was ze nog een zielig slachtoffer, die gedwongen was tegen haar wil om in de prostitutie te werken, en schijnbaar een hekel had aan sekswerk. Terwijl in de volgende documentaire ze ineens geen moment haar baan in zou willen ruilen voor een andere baan en helemaal blij is met haar beroep achter de ramen?
Ik weet niet of dit nu ligt aan de creatieve montage van Jojanneke, maar ook het verhaal wat Svetlina zelf vertelt klopt van geen kanten. Haar tijdlijn lijkt niet te kloppen, en haar beweringen lijken elkaar tegen te spreken.

Ik weet niet of zij echt gedwongen was of niet, maar haar beweringen spreken elkaar tegen, alsmede haar sentiment ten opzichte van dit beroep. Maar als ze wel gedwongen zou zijn geweest tot prostitutie, zou dit maar één ding aantonen. Ze doet dit werk dus gewoon nog steeds, ondanks het feit dat ze slachtoffer was, en dat ze nu dus een keuze heeft. Dus na alle slechte dingen die zij heeft meegemaakt in dit beroep, verkiest ze nog altijd liever dit beroep boven ieder ander beroep, ondanks het feit dat ze op ieder moment van baan zou kunnen wisselen.

Het is een beeld dat ik herken van een Bulgaarse vriendin van mij. Zij is de enige prostituee die ik ooit ben tegen gekomen die ooit gedwongen is geweest. Ze was ooit eens gedwongen tot prostitutie, maar wist zichzelf uiteindelijk te bevrijden, en naar de politie te gaan om aangifte te doen. Vervolgens verbleef ze aan jaar in een opvanghuis, en kreeg ze een baan in een restaurant. En wat denk je? Een jaar later verliet ze het restaurant om weer in de prostitutie te gaan werken. Dus ondanks het feit dat ze nu een keuze had, koos ze wederom, net als Svetlina, voor de prostitutie. En dan hebben we het nog steeds over de vraag of vrouwen dit beroep vrijwillig doen, zelfs als ex-slachtoffers vrijwillig voor dit beroep kiezen?

Voor mij bewijst dit maar één ding. Prostitutie is een keuze, tenzij je echt gedwongen wordt om dit te doen. Maar alleen omdat je gedwongen wordt tot prostitutie, betekent niet dat je dit beroep nooit zou willen doen. Het betekent slechts dat je niet uitgebuit en gedwongen wilt worden. Dwang en uitbuiting staan dus los van prostitutie zelf. Dezelfde situatie zou namelijk ontstaan op het moment dat iemand gedwongen wordt om als au-pair te gaan werken. Mensen die gedwongen worden tot dat beroep willen niet gedwongen worden, of uitgebuit worden. Maar dat betekent niet dat ze nooit au-pair zouden willen zijn. En hetzelfde geldt voor gedwongen prostitutie. Alleen omdat iemand gedwongen wordt om in de prostitutie te werken, betekent niet dat die persoon dat werk nooit zou willen doen. Sterker nog, Svetlina en mijn Bulgaarse vriendin bewijzen dat ze dit beroep best willen doen, zolang ze maar een keuze hebben.

Ik word moe van die hele discussie of prostitutie een keuze is of niet. Alleen maar omdat sommige slachtoffers gedwongen werden tot beroep, betekent niet dat ze dit werk nooit zouden willen doen. Svetlina en mijn Bulgaarse vriendin zijn daar het levende bewijs van, net als overigens vele anderen. Prostitutie is een keuze, maar dat betekent niet dat je hoeft te accepteren dat mensen je dwingen of uitbuiten. We willen gewoon vrij zijn, om voor onszelf te werken, en niet voor een ander. Dat is iets wat van toepassing is op alle sekswerkers, gedwongen, uitgebuit of niet.

Update 22/07/2015: Dankzij een Tweet van één van mijn volgers van gisteren, kreeg ik wat meer informatie over het verhaal van Svetlina. Blijkbaar stond Svetlina ook al eerder in het magazine S-Werk van De Rode Draad. Ze was daar zelfs cover girl van het magazine.

In het interview in S-Werk wordt duidelijk dat Svetlina al werkzaam was in de prostitutie, voordat ze überhaupt ooit in contact kwam met haar pooier. Ze werd dus helemaal niet gedwongen om in de prostitutie te gaan werken.
Blijkbaar was ze een student op de kunstacademie in Bulgarije, en na ruzie met haar moeder, vertrok ze uit huis. Na eerst in een bar te hebben gewerkt, belande ze uiteindelijk in de prostitutie. Daar kwam ze haar pooier tegen die haar vertelde dat ze dit werk ook in Nederland kon doen zonder afgeperst te worden. Ze stemde er mee in, en ging in 2008 met hem mee naar Nederland om hier achter de ramen te gaan werken. Helaas begon hij haar uit te buiten, maar al na een maand wist ze hem van zich af te schudden, met behulp van een klant. Sindsdien is Svetlina werkzaam op de Wallen, zonder pooier, en compleet vrijwillig.

Het toont maar weer aan hoe Jojanneke sekswerkers probeert neer te zetten als slachtoffers, waarbij ze compleet het feit negeert dat zelfs ex-slachtoffers gewoon vrijwillig werken in de prostitutie, en het feit dat prostitutie haar eigen keuze was. Maar nog belangrijker, het bewijst dat het Svetlina haar eigen keus was om in de prostitutie te gaan werken. Niemand heeft haar dus gedwongen een beroep in te stappen wat ze niet wilde doen, ze deed dit werk allang voordat ze haar pooier ooit tegen kwam. Ze is slachtoffer van uitbuiting, maar ze is niet gedwongen geweest tot prostitutie, dat was haar eigen keuze. Jojanneke focust echter alleen maar op die ene maand dat ze slachtoffer was van uitbuiting, maar schenkt nergens de aandacht aan de overige 5+ jaar dat ze hier dit werk vrijwillig en zonder uitbuiting doet.

Origineel gepost op Behind the Red Light District
Auteur: Felicia Anna
Vertaling: Mark van der Beer